Hallo allen,
klopt bevrijding was op 5 mei 1945 echter het bleek dat dit oa niet gold voor Amsterdam. De commandant daar had niet getekend en de kriegsmarine bevond zich nog op de “platte hoek” van De Dam en Kalverstraat.
Dit was kennelijk niet bekend bij de inwoners en velen gingen feesten op De Dam op 7 mei. Daar zouden de Canadezen komen, de bevrijders.
Het liep anders dan gedacht. De werkelijke oorzaak is volgens mij niet bekend. Kort bij de Dam was een schermutseling tussen Duitsers en de mensen van de binnenlandse strijdkrachten.
Ik ben tijdens de oorlog geboren in Amsterdam vlak bij De Dam.
Op 7 mei nam mijn moeder mij mee voor het feest en het eerste dat ik kreeg was een ijsje dat per direct uit mijn handen viel.
De ijscoman wees naar de “platte hoek” daar waar de Duitse vlaggen nog hingen. Dat waren de boosdoeners en dat ijsje was zo belangrijk voor mij dat ik richting “die boze mannen” liep.
Opeens werd ik opgepakt, een jas over mij heen en iemand holde weg naar een schuilplaats. In een klein cafe schuilden angstige mensen en het was er vol. Die mijnheer trapte een spiegelruit in en mijn moeder kroop door het gat en nam mij aan en we schuilden onder het biljard.
Ik was nog klein en heb totaal niet meegekregen dat alle feestende mensen vluchtten voor kogelregens vanuit de “platte hoek”. Daardoor was mijn ijsje ook op de grond beland. Er vielen in de 30 doden en honderden gewonden.
Op mijn weg richting de kriegsmarine (de boze mensen) heeft die mijnheer mij gered want ik was op weg naar hen, ik wilde zo graag dat ijsje.
Uiteraard heeft mijn moeder later het totale verhaal verteld echter dat ijsje op de grond, de ijscoman, opgepakt worden, jas over mij heen en een biljart dat was mijn herinnering plus een raadsel voor mij, steeds zag ik schuine strepen maar niemand kon mij vertellen wat dat was.
Totdat ik in 1975 een documentaire zag van Bert Haanstra die tijdens die schietpartij ook op de Dam was en plat liggend op de grond een en ander filmde en daarop zag ik dat “die schuine strepen” lantaarnpalen waren waarachter mensen schuilden.
Één van hen was Han Hutjes uit Arnhem. Hij kwam de bevrijding vieren in Amsterdam maar werd gedood op De Dam.
In 2016 is er een monument onthuld op De Dam met alle namen van de doden. Hun namen liggen in mooie stenen op de stoep van de Dam. Burgermeester Van der Laan heeft zich sterk gemaakt voor het realiseren van dit monument.
De opgerichte stichting ter nagedachtenis aan dit gebeuren had enkele mensen in hun bestuur waarvan oa Ludmilla van Santen onderzoek deed om alle namen van de mensen die daar stierven te achterhalen en daardoor hun monument kregen.
Dit verhaal kunt u oa vinden op de website van de stichting memorial 7 mei 1945. Op deze website staat zoveel interessante informatie waaronder ook de destijds aanwezige fotografen.
Mocht u geïnteresseerd zijn kijk eens naar de fotograaf en verslaggever Wiel van der Randen. Hij vertelt het hele verhaal dat hij samen met collega’s volgde vanuit het dak van de kosterij van de Grote Kerk. Zijn foto’s en verhaal daarin vind u ook zijn waarneming van mijn verhaal.
Ook zijn er foto’s van mijn “wandeling” en redding op De Dam.
Hetgeen die stichting geheel vrijwillig deed daarvoor was en is veel waardering want het moet erg veel werk zijn geweest om de namen van de gedode mensen te verifiëren. Nu nog komen er verhalen van gewonde mensen of familie.
Tiny van der Hoek
noot van de redactie:
ingezonden door Tiny na aanleiding van onze oproep in de nieuwsbrief van afgelopen vrijdag: Stilstaan op 4 mei en de vrijheid vieren op 5 mei. Misschien heb je een bijzonder verhaal over deze data die je met ons zou willen delen of kun je ons eind van de week berichten van een activiteit waar je aan deel hebt genomen? We lezen het graag! Mailen kan ook .
